Kovid-19 ile Mücadelede En Kuvvetli Silah; Güçlü Bağışıklık Sistemi
Çin in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa sürede dünyayı etkisi altına alan Covid 19 son haftalardaki vaka artış sayısıyla ülke gündemindekini yerini koruyor.
Başta sosyal ve ekonomik hayatta bütün dengeleri alt üst eden virüs salgını ile mücadelede alınacak sosyal mesafe, maske ve temizlik gibi tedbirler oldukça önemli. Bu tedbirlerin yanı sıra bağışıklık sistemini güçlü tutmak, virüsle mücadelede hayati öneme sahip. İnsan vücudunun virüslerle mücadelede en kuvvetli silahının güçlü bir bağışıklık sistemi olduğunu vurgulayan Diyetisyen Ebru Kafalı; sağlıklı beslenme, tedbirli ve sağlıklı spor ile başığıklık sistemini güçlü tutmanın basit ve mümkün olduğunu belirtti.
1.Corona Virüsle mücadele ettiğimiz şu günlerde sağlıklı beslenme için başlıca nelere dikkat etmeliyiz? Hangi besinleri tercih etmeliyiz?
Koronavirüsün bulaşmasını tek başına engelleyebilecek veya tedavi edebilecek herhangi bir gıda olmasa da; yeterli ve dengeli beslenmenin, fiziksel aktivite ve düzenli uykunun, kontrol edilebilir seviyedeki stresin bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmıştır.
En basit anlamıyla, bir çok küresel sağlık kuruluşunun baz aldığı sağlıklı yemek tabağına göre beslenmek; almanız gereken enerjiyi, vitamin ve mineralleri sağlayacaktır.
Bu sağlıklı yemek tabağına göre kişinin her ana öğünde tabağın bir çeyreğinin sebzelerden, diğer çeyreğinin tam tahıl ürünlerinden ve kalan yarısının eşit üç parça halinde meyvelerden, yüksek proteinli gıdalardan (et, yumurta, balık, tavuk vb.) ve süt ürünlerinden gelmesi gerekmektedir.
Bunların yanı sıra karantina döneminde azalan fiziksel aktivite sebebiyle suya olan ihtiyacın azalmasına fırsat vermeden, günde minimum 8-10 bardak su tüketilmelidir.
Beslenmemizde antioksidan kapasitesi yüksek, bağışıklık sistemini güçlendiren, serbest radikallerle savaşan, c vitamini içeriği yüksek gıdalara da zaman zaman yer vermeliyiz. Özellikle ev yapımı fermente gıdalar (ev yoğurdu, kefir, elma sirkesi), antioksidan içeriği yüksek kırmızı ve mor renkli sebze ve meyveler (ahududu, kuşburnu, lahana, çilek, domates, üzüm, mürdüm eriği), ıspanak, enginar, ceviz ve bitter çikolatada da bağışıklık sistemini güçlendirmeyi sağlayacaktır.
2.Sağlıklı beslenebilmek için sağlıklı bir alışveriş nasıl yapılmalı, alışveriş esnasında ve sonrasında nelere dikkat edilmeli?
Karantinada döneminde alınacak gıdaların olabildiğince besleyici, raf ömrü uzun ve dayanıklı olması uygun olacaktır. Çabuk bozulacak sebze ve meyveler yerine daha dayanıklı yada henüz tam olgunlaşmamış ürünler tercih edilmelidir. Büyük miktarlarda alınan sebzelerin pişirme öncesi yada sonrasında buzlukta saklanması tüketilmeden bozulup çöpe atılmasının önüne geçecektir.
Meyve ve sebzelerin buzdolabında, bozulma riski olan kısımların dondurularak veya konserve yapılarak saklanması oluşacak gıda atıklarının önüne geçilmesine yardımcı olacaktır.
3.Corona Virüse karşı vücut direncini düşürecek yanlış beslenme alışkanlıkları nelerdir? Alkol ve sigara kullananlar için tehlikenin boyutu nedir?
Ana öğünler atlanmadan, sağlıklı yemek tabağı baz alınarak bir yeme düzeni oluşturulmalı,
şeker ve şekerli yiyecek ve içecekler, hamur işi ürünler, yağ ve tuz içeriği yüksek işlenmiş et ürünleri, ambalajlı gıdalardan (hazır cips, çikolata, bisküvi vb) uzak durulmalıdır.
Sigara solunum sistemi ve diğer sistemik enfeksiyonlara yatkınlığı artıran önemli bir risk faktörüdür. Aktif içicilik ve pasif sigara dumanı maruziyeti enfeksiyon riskini artırmaktadır.
Ayrıca ağır olgularda sigara içme oranı daha yüksek bulunmuş olup, yoğun bakıma yatış, mekanik ventilasyon, ölüm oranları da daha yüksek tespit edilmiştir. Sigara içimi hastalık progresyonu için 14 kat riskli bulunmuştur.
Pandemi süresince halkı bilinçlendirme kampanyalarına mutlaka sigara bırakma yöntem ve stratejileri eşlik etmelidir.
Alkol tüketiminin virüsü öldürdüğüne dair bir kanıt bulunmamakla birlikte, etil alkol yerine metil alkol kullanılan sahte içkilerde zehirlenme vakalarına yol açabilmektedir. Aynı zamanda alkol tüketimi ile bozulan vitamin emilimi (B grubu vitaminleri) bağışıklık sisteminin düşmesine neden olacaktır.
4.Evde kalınan süre zarfında alınan fazla kilolardan sağlıklı bir şekilde nasıl kurtulmalıyız? Ayrıca evde sağlıklı bir spor için neler tavsiye edersiniz?
Öncelikle öğünler atlanmadan belirli saatlerde besin tüketilmeli.
Karantina döneminde herhangi ortopedik bir rahatsızlığı olmayanlar, günde sadece 25-30 dakikalık ev egzersizleri yaparak bile hem bağışıklığı güçlendirecektir hemde kilo alımının önüne geçecektir.
5.Virüsle mücadelede uzun süre evlerimizde kaldık ve kalmaya devam ediyoruz. Tedbirler dahilinde açık ve güneşli havadan ne şekilde yararlanmalıyız?
Güneş ışığından faydalanmak, D vitamini almak adına oldukça önemlidir.
D vitamini vücudun bağışıklığını koruyan steroid bir hormondur. Düşüklüğünde kemik eklem ağrıları, halsizlik gelişebileceği gibi serum seviyesinin referans aralığın çok altında olması bağışıklık sisteminde düşüklüğe neden olacaktır.
Saat 11-14 aralığında balkon veya pencere açılarak güneş karşısında yarım saat –koruyucu krem kullanmadan- güneşlenmek D vitamini alımını destekleyecektir, ciddi düşüklüklerde hekim gözetiminde takviye almakta fayda vardır.
6.Yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için sağlıklı beslenme konusunda tavsiyeleriniz nelerdir?
Kronik hastalığı olanlarda hastalığa özgü diyet ile beslenme planı oluşturulmalıdır. Yaşlılarda ihtiyaç dahilinde bağışıklık sistemini güçlendirmek için A C ve E vitamini, çinko, selenyum takviyeleri alınabilir.
