Türkiye’de Eğitimin Geleceği: Yeni Bir Hikâye Yazmak Şart
Eğitim, bir milletin geleceğini inşa eder. Ancak Türkiye’de bu inşaatın temelleri yer yer çürük, yer yer sağlam ama çoğunlukla eksik olduğu bir çok kesim tarafından ifade edilmekte. Uzun zamandır eğitimle ilgili konuşuyoruz, tartışıyoruz, hatta kavga ediyoruz. Ama hâlâ aynı yerden yola çıkıyoruz ve aynı çıkmaz sokaklara giriyoruz. Neden mi? Her ne kadar uzun vadeli dense de çoğu zaman uzun vadeli adı altında kısa ve orta vadeli hesaplar yapılmakta, planların uzun vadeli olduğu unutulmakta. Nerede Yanlış Yapıyoruz?
Eğitim sistemimizin temel sorunlarına bakacak olursak, karşımıza üç ana başlık çıkıyor:
?1.?Eşitsizlik: Her yıl milyonlarca öğrenci eğitim hayatına başlıyor. Ama doğduğu yer, aile yapısı ve ekonomik durumu, o çocuğun geleceğini belirliyor. İstanbul’da bir özel okulun sunduğu imkânlarla Hakkâri’deki bir devlet okulunun durumu arasında uçurum var. Eşit koşulların olmadığı bir eğitim sisteminden başarı beklemek, susuz toprağa tohum atmaya benzer.
?2.?Nitelik Sorunu: Müfredatımız çağın gerekliliklerinden uzak. Ezberci bir anlayış hâlâ eğitimimizin temel taşlarından biri. Oysa dünyanın hızla değiştiği bir çağdayız. Yapay zekâ, dijital beceriler, eleştirel düşünce gibi konular öğrenciler için zorunlu olmalı. Ama hâlâ klasik test sistemine dayalı bir başarı tanımımız var. Bu anlayışla ne inovasyon yapabiliriz ne de dünyayla rekabet edebiliriz.
?3.?Öğretmenlerin Durumu: Bir ülkenin eğitimi, öğretmenlerinin kalitesi kadar güçlüdür. Ancak biz öğretmenlerimizi bazı sorunların olduğundan bahsetmekte. Maddi yetersizlikler, kariyer planlaması eksiklikleri ve sürekli değişen sınav sistemi, öğretmenleri demotive ediyor. Eğitim fakültelerinin ise gerçekten eğitmenliğe gönül verenleri yetiştirmekten ziyade çıkışta işsiz kalmamak için öğretmenliği seçen insanları yetiştirmeye çalışmak zorunda kalıyor.
?
Gelecek Nasıl Kurtulur?
Türkiye’nin eğitimde bir sıçrama yapması için birkaç radikal adım atması şart:
?•?Yerel İhtiyaçlara Göre Eğitim Planlaması: Her ilin, her bölgenin kendine özgü bir eğitim planı olmalı. Doğu Anadolu’da tarım ve hayvancılık, Marmara’da sanayi ve teknoloji odaklı eğitim sistemleri geliştirilmeli.
?•?Teknolojik Entegrasyon: Her öğrenciye ücretsiztablet dağıtmakla yerine daha önemlisi o tabletlerinden çok iyi seviyede anlayan öğretmenler yetiştirmek. İçerik üretmek, öğretmenleri bu alanda eğitmek ve teknolojiyi öğretim yöntemine entegre etmek gerekiyor.
?•?Uluslararası Başarı Kriterleri: Finlandiya ya da Güney Kore örneklerine bakmak önemli ama körü körüne taklit etmek yetmez. Bizim çocuklarımız için “Türk tipi” bir eğitim modeli yaratmalıyız. Bu model, hem geleneksel değerlerimizi korumalı hem de küresel rekabette bizi öne çıkarmalı.
Sonuç: Yeni Bir Eğitim Hikâyesi
Türkiye’nin eğitim sistemi, artık tepeden tırnağa bir dönüşümü hak ediyor. Bu dönüşüm için önce şunu kabul etmeliyiz: Eğitim, sadece dershane, sınav ve diploma üçgeninden ibaret değildir. Eğitim, bir ülkenin en büyük yatırımıdır. Eğer bu yatırımı doğru yapmazsak, ne ekonomik kalkınmayı sağlarız ne de toplumsal huzuru.
Bugün elimizde bir fırsat var. Genç, dinamik ve potansiyeli yüksek bir nüfusumuz var. Onlara doğru bir hikâye sunarsak, Türkiye’nin geleceği aydınlanır. Ama aynı şekilde devam edersek, bugün kaybedilen her öğrenci, yarının karanlık günlerini yazmaya devam edecek.
Sonuç olarak, mesele sadece hükümetlerin değil, hepimizin meselesi. Eğitimde atılacak her adımda hepimiz sorumluyuz. Çünkü bu hikâyeyi ya birlikte yazacağız ya da hep birlikte kaybedeceğiz.
??????? Tamer ÖZTÜRK
????? ? Rehber Öğretmen ve Ölçme Değerlendirme Uzmanı